İKİ KARDEŞ

Bir varmış, bir yokmuş, bir zamanlar bir köyde yaşayan iki erkek kardeş varmış. Biri zenginken diğeri çok fakirmiş. Zengin olan, fakir kardeşiyle görüşmekten gocunmazmış ama kötü huylu karısı adamın kardeşiyle görüşmesini, içli dışlı olmasını hiç istemezmiş. Bu yüzdendir ki zengin kardeş, yedi senedir kardeşinin eşiğinden adım atmamış.

Bir sabah fakir kardeş el arabasını alıp odun toplamak için ormana gitmiş. Ellerinde ne varsa onu vermiş karısı, çalışırken acıkınca yesin diye: Yarım somun ekmekle yarım kalıp peynir. Evde ise aç çocuklarını doyurmak için bir avuç undan başka bir şey kalmamış.

Fakir kardeş ormanda saatlerce çalışmış, odun kesmis, odun toplamış ve arabasını odunla doldurup bağladıktan sonra iyice acıkmış. Karısının verdiği azığı yemek için bir ağaç gölgesine oturmuş.

Adam daha iki lokma bile yememişken gri gömlekli bir oğlan belirmiş karşısında. Adama yaklaşırken, “Afiyet olsun!” demiş. Fakir adam, “Gel, beraber olsun,” diye cevaplamış. Ekmeğini ve peynirini ikiye bölmüş hemen. Kendisine ikram edilen ekmeği ve peyniri iştahla yemiş oğlan ve sonra adama dönerek demiş ki, “Dile benden ne dilersen! Üç dilek dileme hakkın var. Yemeğini benimle paylaştığın için ne dilersen senin olacak. Yalnız, en iyisini dilemeyi unutma.”

Adam pek şaşırmış. Biraz düşünmüş demiş ki: “Peki, dinle. Kötü, huysuz bir komşum var ve bana zarar vermek için elinden geleni yapıyor. Çocuklarım bahçeye girer girmez onları kovalıyor, çocuklara bağırıyor hatta bazen kavgaya tutuşuyor. Benimle barış içinde yaşamasını isterdim.” “Dileğin gerçekleşecek ve bundan böyle barış içinde yaşayacaksınız,” demiş oğlan. “Komşun bu akşam seni görmeye gelecek,” diye de eklemiş.

“İkinci dileğime gelince,” demiş fakir adam, “bir kardeşim var ama yıllardır beni ziyaret etmedi çünkü nedense bana kızgın. Bu duruma çok üzülüyorum. Kardeşimle barışmamızı dilerim.”

“Barışacaksınız,” demiş oğlan, “kardeşin bu akşam gelip seni görecek. Peki ya üçüncü dileğin nedir?”

“Üçüncü dileğime gelince; yıllar önce her şeyim vardı. Varsıllık içinde yaşardım. Tavan arasında büyük bir sandığım var; eskiden içi altınla doluydu ama artık bomboş. İçinin altın paralarla dolmasını isterim.” “Eve döndüğünde sandığını dolu bulacaksın,” demiş oğlan ve o anda gözden kaybolmuş.

Fakir adam el arabasını sürerek evine dönmüş. Karısı odunları almak üzere dışarı çıkmış. Adam, “Aç olmalısın, çocuklar da öyle. Ben de artık bir şeyler yesem iyi olur. Tavan arasına çık, sandıktan bir avuç para al, hana gidip biraz ekmek, çörek, içecek bir şeyler, biraz sebze ve et al da bize güzel bir akşam yemeği hazırla,” demiş. Kadın donakalmış. Kulaklarına inanamıyor, ne diyeceğini bilemiyormuş. Kocasının söylediklerine inansın mı, kendisiyle dalga geçtiğini mi düşünsün, bilemiyormuş. Fakat kocası ısrarla devam etmiş, “Söylediğimi yapsana, ne duruyorsun!”

Biraz kendine gelen kadın, “Delirmiş olmalısın,” demiş. “Sandıktan nasıl bir avuç para alayım? Tek bir altınımız bile kalmadığını bilmez gibi konuşuyorsun!” Ama adam ısrar etmiş, gidip bakmasını söylemiş ve bunun üzerine kadın da tavan arasına çıkmak zorunda kalmış.

Kadın tavan arasına çıkıp sandığı açıp bakmış ki ne görsün! Sandığın içi altın paralarla doluymuş. Şaşkınlıkla bir avuç almış, sonra bir avuç daha ve sonra biraz daha. Ardından merdivenleri inip kocasının yanına dönmüş, yanına üç altın para alıp en büyük çocuğuyla birlikte el arabasını alıp yola koyulmuş.

Komşunun çocukları, fakir kadının ekmekler, bira şişeleri, koca bir parça biftek, çeşitli etler ve daha neler nelerle dolu arabayı sürerek eve döndüğünü görmüşler. Koşarak içeri girip bütün gördüklerini annelerine anlatmışlar. Kadın, bu fakir insanların o kadar şeyi nereden bulduğunu çok merak etmiş. Çocuklarını karanlıkta pencerelerinin altına saklanıp içeriyi dinlesinler diye komşusunun bahçesine göndermiş.

Fakir adamın karısı eti bir tencereye koyup ateşin üstüne asıyormuş. Kocası, “Kardeşimin evine gidip bir ölçek ödünç al da paraları sayalım,” demiş. Kadın gitmiş ve eltisinden ödünç bir ölçek istemiş. Fakir adamın kardeşinin karısı ölçeği ödünç vermiş vermesine ama ölçekle ne yapacaklarını da çok merak etmiş. Ancak bütün soruları karşılıksız kalmış ve nedenini öğrenmeyi başaramamış.

Karısı ölçekle eve varınca, fakir adam işe koyulmuş, paraları ölçüp saymaya başlamış. Sonunda “On dört ölçek altınımız var,” demiş. “Çocuklardan birini gönder de şu ölçeği geri versin.” Kadın hemen ödünç aldığı ölçeği çocuklarından birinin eline tutuşturmuş ve çocuk götürüp adamın kardeşine geri vermiş.

Olanları karısından işiten kardeşi de çok meraklanmış. Ölçek geriye getirilince dikkatle incelemiş. Ölçü kabının dibine sıkışmış parlak bir şey görmüş, bir bıçak yardımıyla sıkıştığı yerden çıkarmış ve bunun bir altın olduğunu görmüş. Adam altın parayı sallayınca içinden on dört altın para daha dökülmüş. Büyük bir meraka kapılmış ve merakına yenilip yıllardan sonra kardeşinin kapısını çalmış. Kardeşine “Bununla her ne ölçtüysen ve her nasıl olduysa içinde on dört altın para unutmuşsun. Onları sana geri getirdim!” demiş. Kardeşi, “Sende kalsınlar birader. Bende daha çok var,” diye cevap vermiş. İyice meraklanmış zengin kardeş, “İyi ama nereden buldun onca altını?” diye sormuş ve dürüst kardeşi de her şeyi olduğu gibi anlatmış ona.

Komşunun çocukları pencereden gördüklerini ve dinlediklerini bir bir annelerine anlatmışlar. Kötücül kadın duyduklarına inanmamış. Hemen gidip komşuyu kendisi ziyaret etmiş. Adam, komşusunu içtenlikle karşılamış ve hem kardeşine hem de komşusuna yiyecek, içecek ikram etmiş.

Zengin kardeş evine dönünce kardeşinin anlattıklarını bir bir karısına anlatmış. Kadın, “Belki de iblislerle anlaşmıştır,” demiş. “Saçmalama! İblis olsa bir somun ekmekle bir parça peynire bu kadar çok para vermezdi,” demiş zengin kardeş.

Zengin kardeş ve karısı o gece fakir kardeşinki kadar çok altınları olsa ne yaparlardı diye düşüncelere dalmış, hayaller kurmuşlar. Sonunda adam karısına, “Bak ne diyeceğim,” demiş. “ben yarın biraz ekmekle peynir alıp kardeşimin gittiği yere gideyim ve bakayım neler olacak. Ne dersin?” Karısı da bu fikri pek beğenmiş. Ertesi sabah adama büyük bir somun ekmek ve iki parça peynir vermiş.

Adam ormana gelince saatlerce odun kesmiş, odun toplamış ve el arabasını odunla doldurup bağlamış. Sonra da yemeğini yemek için oturmuş. Daha ekmeğini ve peyniri çıkarırken gri gömlekli çocuğun geldiğini ve, “Afiyet olsun,” dediğini görmüş, tıpkı kardeşinin anlattığı gibi. Adam cevap vermiş, “Gel, beraber olsun.”

Çocuk adamın yanına gelmiş, adam da yarım somun ekmekle peynirlerden birini çocuğa vermiş. Yemeklerini beraber yemişler ve misafiri adama, “Üç dilek dile,” demiş. “Bana yemek verdiğin için ne dilersen senin olacak. Yalnız, en iyisini dilemeyi unutma.”

Adam uzun uzun düşünmüş ama ne dileyeceğini bilememiş. “Karımın tavsiyesine ihtiyacım var,” demiş. “Olur,” demiş oğlan, “geri gelmene bile gerek yok. Gün batmadan önce ne dilersen gerçekleşecek.”

Zengin adam evine dönmüş ve karısına olan biteni anlatmış. “Kim bilir, gerçek mi. Yine de denemeliyiz! İneğimizin boynuzları olsun istiyorum.” Daha kadın lafını bitirmeden bir çobanın ahırdan koşarak çıktığını görmüş, ineğin güzel beyaz boynuzlarının çıktığını söylüyormuş bağıra çağıra. Ahıra koşup bakmışlar ve gerçekten de ineğin güzel, beyaz boynuzlarının olduğunu görmüşler.

Kadın, “Acaba bu boynuzların kökü sağlam mı?” demiş ve bir boynuzu yakaladığı gibi, boynuz elinde kalana kadar çevirmiş. Kocası sinirlenmiş, “Daha yeni büyümüştü, niye çevirip kopardın ki? Hay alnında boynuz çıksın!” demiş. Demiş ve dediği anda karısının alnında bir boynuz çıkıvermiş. Her şey bir anda olup bitmiş. Sonra ne kadar uğraşsalar da boynuzu çekip çıkaramamışlar, sonsuza dek orada kalacak gibiymiş. Bütün köy halkı gelmiş ve olup bitene bakmış ama kimse bu durumu çözecek bir tavsiyede bulunamıyormuş..

Güneş batmak üzereymiş, yani zamanları azalıyormuş. Adamın morali bozulmuş ve kendi kendine konuşmuş, “İki dileğim gerçek oldu, güneş batana kadar bir hakkım daha var. Karımı kurtarmalıyım.” Bütün akrabaları, kadını kurtarması için yalvarıyormuş. Kabul etmekten başka bir şey gelmezmiş adamın elinden, “Boynuz düşsün!” demiş.

Üç dileği de gerçek olmuş ve zengin adamın çevirdiği dolaplar hiçbir işe yaramamış, eline hiçbir şey geçmemiş.

Fakir kardeş ise o günden sonra karısı ve çocuklarıyla hep varlık ve mutluluk içinde yaşamış. Gökten üç elma düşmüş. Biri bu masalı anlatanın, biri dilimize çevirenin, biri de okuyanların başına.



Çeviren: Setenay Karaçay Ünen
Editör: Nuray Önoğlu
Leh masalı